T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Bünyan’da Aspir Üretimi ve Yağı

Yayın Tarihi : 13.09.2017

Yalancı safran, Amerikan safranı ve boyacı safranı gibi isimlerle de bilinen, tek yıllık, geniş yapraklı, sarı, kırmızı, turuncu, beyaz ve krem renklerinde çiçeklere sahip, dikenli ve dikensiz tipleri olan, kurağa dayanıklı ve ortalama yağ oranı % 30-50 arasında değişebilen bir yağ bitkisi olan Aspir bitkisinin, Güney Asya orijinli olduğu, ilk olarak Asya kıtasının güneyinde, Ortadoğu bölgesinde ve Akdeniz ülkelerinde ekildiği bilinmekte ve tüm dünyaya buradan yayılmış olabileceği kabul edilmektedir. Hatta milattan önce ekildiği bilinen ve yaklaşık 3500 yıl önce Mısırda ekilmesi nedeniyle, bu bitkinin buradan yayıldığı da kabul edilmektedir.

Aspir bitkisinin çiçeklerinde amino asitler, mineral maddeler ve bazı vitaminlerin (B1, B2, B12, C ve E) bulunmasından dolayı sağlık alanında zayıflamak için, ateş düşürücü olarak, kusmayı teşvik ettiği için zehirlenmelerde panzehir olarak ve kabızlığa karşı (ishal yapıcı) öğütülmüş aspir tohumları hardal yağı ile karıştırılarak romatizmaya karşı merhem olarak kullanılması, Gıda alanında, kavrulmuş aspir tohumları nohut, buğday ve arpa ile karıştırılarak çerez olarak tüketilmektedir.

İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Zeki BÜYÜKTANIR yaptığı açıklamada "Aspir bitkisi, Kuraklığa dayanıklı olduğundan İlçemizin hemen hemen her tarafında, özellikle atıl durumda olan alanlarda, ekonomik olarak getirisi fazla olan diğer bitkilerin yetiştirilemeyeceği alanlarda rahatlıkla yetiştirilebilecek bir bitkidir. Ekim alanı 3000 -4000 da arasında ekiliş mevcut olup, Bünyan Merkez ve Büyük Tuzhisar, Sultan Hanı, Musaşeyh mahallelerinde üretilmektedir. Aspir Tarımının İlçemizde yaygınlaştırılması için İlçe Müdürlüğümüzde görevli teknik personeller koordineli olarak üreticilerimizle çalışmaktadır.

Bünyan İlçemizde Biodizel olarak kullanılması amacıyla yetiştirilmiş, daha sonraları ise tohumundaki yağı için yetiştirilmeye başlanmıştır. Aspir yağını çıkaran 2 Ruhsatlı işletme mevcut bulunmakta olup, soğuk pres yöntemleri ile yağı çıkarılarak bölgesel olarak tüketilen, hemde Türkiye piyasalarına arz edilen bir bitkidir. Aspir bitkisi, yağı alındıktan sonra geriye kalan küspe, içerdiği % 25' e varan ham protein oranıyla (ortalama % 22-24) hayvancılıkta iyi bir yem kaynağıdır.

Toprak bakımından çok da seçici olmamakla birlikte yazlık bir bitki olduğundan bahar ayında, sıraya ekim yapan mibzerler ile yapılacaksa ekimi yapılabilmektedir. Yaprakların büyük bir bölümünün tamamen kuruduğu ve tablaların elle kolaylıkla harmanlanabildiği ve tanelerin tamamen beyaz renk aldığı dönem hasat zamanı gelmiş demektir. Hububat hasadı yaptığımız biçerdöverler ile hasat işlemi yapılmaktadır" dedi.